De Havanezer behoort tot de groep van de gezelschapshonden (groep 9, sectie 1). In het bijzonder maakt de Havanezer deel uit van de Bichonfamilie die al vele eeuwen bekend is in Europa. Het Franse woord Bichon betekent ‘zachte hond’ (in het Engels fleecy dog). Het Franse werkwoord bichonner heeft de huidige betekenis van ‘optutten, opmaken, vertroetelen, verwennen’. Men denkt dat het woord Bichon een samentrekking is van het woord Barbichon of ‘gebaard’ (in het Engels bearded). Het is waarschijnlijk verwant met het Franse woord Barbet, dat een oud ras is van een waterspaniël gelijkend op de Poedel, van dewelke alle Bichons ter wereld afkomstig zijn. In de loop van de eeuwen is de term Bichon synoniem geworden voor een hond die volledig bedekt is met haar met een aangenaam en op mensen georiënteerde persoonlijkheid. In kynologische termen wordt de term Bichon gebruikt voor een groep van hondenrassen van die de voorouders dezelfde zijn. De Bichonrassen hebben een lange voorgeschiedenis. Ze zouden reeds bekend geweest zijn in het oude Griekenland. Enkele eeuwen later verschenen ze in alle landen van het Mediterraanse Bassin en waren ze erg in de mode in Europa tijdens de Renaissance. In de vijftiende en zestiende eeuw werden ze geïntroduceerd in andere delen van de wereld door de uitbreiding van het Spaanse Rijk dat Midden-Europa domineerde in die tijd. De Spanjaarden gebruikten hun maritieme kracht om  grote delen van de Nieuwe Wereld, alsook delen van Azië en Afrika te veroveren en te koloniseren. Dankzij deze spreiding van de Bichons over vele delen van de wereld tijdens de zestiende eeuw, hebben we nu een aantal perfect ontwikkelde en goed gedefinieerde rassen.

De honden die behoren tot de Bichongroep zijn: de Bichon Maltais (Maltezer), de Bichon Bolognese (Bolognezer), de Bichon Tenerife (Bichon frisé), de Bichon Petit Chien Lion (Leeuwhondje), de Bichon Coton de Tuléar (Katoenen Knuffelhond), de Bichon Havanais (Havanezer).

Daarnaast is er nog de Bolonka Franzuska en de Bolonka Tsvetnaya (of Zwetna), afkomstig uit de voormalige Sovjetunie, deze zijn echter nog niet door het F.C.I. erkend. Bolonka wil zeggen “kleine hond” en Tsvetnaya “gekleurd”.  De Bolonka Zwetna komt voor in verschillende kleuren en de Bolonka Franzuska alleen in het wit.  De oorsprong van de Bolonka is terug te voeren tot de Bichon Frisé. Er is een klein verschil in lichaamsbouw tussen beide Bolonka’s.

Het is moeilijk om het ontstaan van de Havanezer helemaal te achterhalen. Hun voorgeschiedenis is veeleer afgeleid uit veronderstellingen en historische mogelijkheden dan uit vaststaande gegevens. Een reeks interessante theorieën zijn te lezen op de site van Mimosa Havanese:

http://www.mts.net/~mckay55/history.html (Engels/Frans)

De naam Havanezer doet vermoeden dat het ras afkomstig is uit het Cubaanse Havana. Het ras is echter afkomstig uit het westelijk deel van het Middellandse Zeegebied en kwam in de Spaanse en Italiaanse kuststreken tot ontwikkeling. De oorspronkelijke Europese Havanezer kwam waarschijnlijk via de scheepsvaart in Cuba terecht. De veel voorkomende bruine (tabaks-) kleur heeft het verhaal in de wereld gebracht dat het ras in Havana, de hoofdstad van Cuba, zou zijn ontstaan. Van oorsprong zijn het echter echte Europeanen.

Hoe de ontwikkeling na de invoer in Cuba door Italiaanse en Spaanse kapiteins plaatsvond is niet meer exact te achterhalen. Na 1900 lijkt het ras uitgestorven. Door de politieke ontwikkelingen (de Cubaanse revolutie brak uit in 1959) verdwenen in Cuba de oude bloedlijnen van de Havanezer. Enkele honden werden naar de Verenigde Staten en Costa Rica gesmokkeld (door gevluchte Cubanen) en die enkelingen hebben meer dan tien jaar het ras in stand gehouden. Vanaf 1974 werd het ras terug opgebouwd in de Verenigde Staten door Bert en Dorothy Goodale. Het is echter lang wachten voor de Havanezer zijn herintrede maakt in Europa. In 1982 worden de eerste exemplaren terug ingevoerd vanuit de Verenigde Staten. Daarna kende het ras zijn ontwikkeling in Europa. In 1984 werden de eerste Havanezers in Nederland geïmporteerd. In België werden de eerste Havanezers in 1985 geïmporteerd, dit waren Jubilo Pillowtalks en Annettchen Von Waldeck und Pyrmont.  Het eerste nestje Havanezers in België werd geboren in 1987 uit de combinatie Annettchen Von Waldeck und Pyrmont en Pillowtalk’s Hot Toddy.

De Havanezer werd in korte tijd redelijk populair en een aantal fokkers houdt zich intensief bezig met de opbouw van het ras. Er zijn nogal wat verschillen in grootte en vachtstructuur. De vacht is golvend en mag alle kleuren hebben. De kleur zwart, die aanvankelijk niet toegestaan was, is sinds 1996 weer toegestaan, dit om te voorkomen dat het fokbestand heel klein zou worden en de wel toegestane kleuren grijs en havanabruin zouden verdwijnen. Sinds 2006 is ook de chocoladekleur toegestaan. Het lichaam van de Havanezer is iets langer dan hoog. De grootte is 25-35 cm.

De Havanezer is nog steeds een zeldzaam ras, toch wordt hij stilaan populairder in Europa en Amerika. 

Bronnen: 

Eigen research

Toepoels hondenencyclopedie. Becht, Haarlem, 2007, pp. 171-172.

Zoila Portuondo Guerra, Bichon Havanese. Interpet publishing, 2003.